Nawiewniki automatyczne czy ręczne?

Montaż nawiewników okiennych to jeden z najprostszych sposobów zapewnienia stałego dopływu powietrza zewnętrznego do wnętrza budynku, a tym samym utrzymania prawidłowego działania wentylacji grawitacyjnej. Dobór odpowiedniego nawiewnika może być jednak kłopotliwy – już na samym wstępie trafiamy na dylemat: wybrać model sterowany ręcznie czy automatyczny? Rozwiejemy te wątpliwości, przedstawiając pokrótce dostępne obecnie rodzaje tych urządzeń oraz podpowiadając, które sprawdzą się najlepiej w naszych warunkach klimatycznych.

Czym są nawiewniki okienne?

Bez względu na rodzaj, każdy nawiewnik okienny to niewielkich rozmiarów urządzenie mechaniczne zapewniające stały, kontrolowany przepływ powietrza w budynku bez konieczności otwierania okien. Montuje się je w górnej części okna lub drzwi balkonowych, we frezowanym otworze w ramie lub między górną krawędzią ramy a nadprożem. Można je zakładać w oknach z PVC, drewnianych i aluminiowych (te ostatnie powinny być do tego fabrycznie przygotowane). Ilość świeżego powietrza dostarczanego w danej chwili może być regulowana ręcznie (za pomocą pokrętła lub małego przesuwnego przełącznika) lub automatycznie (sposoby automatycznego sterowania omówimy dalej). Mogą one być zakładane w budynkach, w których zastosowano wentylację grawitacyjną, mechaniczną wywiewną lub hybrydową (połączenie wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej wywiewnej). Nie należy ich jednak stosować przy wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub z odzyskiem ciepła (rekuperacyjnej).

Nawiewniki okienne cechuje niezwykle prosta budowa – zasadniczo składają się z zewnętrznej czerpni i wewnętrznego regulatora. Jako że są to urządzenia mechaniczne, nie wymagają do pracy żadnego zasilania.

Rodzaje automatycznych nawiewników powietrza

Nawiewniki sterowane automatycznie dzielimy na grupy, biorąc pod uwagę zastosowany w nich mechanizm sterujący. Aktualnie wyróżnia się trzy typy tych urządzeń – higrosterowane, ciśnieniowe i dwusystemowe.

Nawiewniki higrosterowane

W przypadku nawiewników higrosterowanych regulacja odbywa się na podstawie zmian wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniu. Urządzenia nawiewne tego typu wykorzystują higrometry jako mechanizmy sterujące – im wyższa będzie wilgotność powietrza, tym szerzej otworzy się przesłona kanału nawiewnika. Za pomiar wilgotności odpowiada tutaj pasek taśmy poliamidowej zmieniający swoją długość w reakcji na wahania wilgotności w opływającym go powietrzu. Zakres wilgotności, w jakim zachodzi regulacja to najczęściej 35 do 75% – wartości te odpowiadają minimalnemu i maksymalnemu otwarciu takiego nawiewnika.

Nawiewniki ciśnieniowe

Nawiewniki okienne ciśnieniowe regulują swoją pracę na podstawie różnicy ciśnienia na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia. Elementem odpowiedzialnym za intensywność przepływu powietrza jest w nich płat aluminium o aerodynamicznym kształcie unoszący się swobodnie w strumieniu powietrza przepływającym przez czerpnię. Reaguje on zatem na zmiany prędkości opływającego go powietrza, unosząc się i obracając wzdłuż górnej krawędzi, gdy ciąg przyspiesza (przymykając otwór przelotowy) lub opadając, gdy powietrze zwalnia (otwierając otwór szerzej). Każdy nawiewnik okienny tego typu ma bardzo ważną zaletę – intensywność jego pracy nie jest uzależniona od warunków atmosferycznych, w tym silnego wiatru i intensywnych opadów. Dzięki temu nawiewniki ciśnieniowe nie powodują wychładzania pomieszczeń w wyniku nadmiernej wentylacji i zawsze wpuszczają akurat tyle powietrza z zewnątrz, ile jest potrzebne do prawidłowego działania systemu wentylacyjnego.

Nawiewniki dwusystemowe

Zwane też hybrydowymi. Stanowią połączenie dwóch poprzednich typów – biorą to, co najlepsze mają do zaoferowania nawiewniki okienne ciśnieniowe i nawiewniki higrosterowane, eliminując przy tym ich wady. Zastosowane w nich czerpnie reagują na zmiany różnicy ciśnień, a stopień otwarcia przesłony i wielkość dostarczanego strumienia powietrza zależy od aktualnego poziomu wilgotności powietrza wewnątrz pomieszczenia. Pozwala to jeszcze lepiej kontrolować dopływ powietrza, bez obaw o przesadną wentylację. Jest to szczególnie ważne w okresie grzewczym, kiedy to takie zjawisko generuje duże straty energii cieplnej. Trzeba jednak liczyć się z wyraźnie wyższą ceną urządzeń tego typu.

Jakie nawiewniki warto wybierać?

Wróćmy jednak do tytułowego pytania – zdecydować się na ręczne czy automatyczne nawiewniki?

Niewątpliwą zaletą modeli sterowanych ręcznie jest niska cena. Z drugiej jednak strony ich obsługa może być bardzo uciążliwa – łatwo jest zapomnieć o odpowiednim ustawieniu pokrętła (zwłaszcza gdy mamy więcej niż jeden nawiewnik tego typu), co nie tylko sprawi, że wentylacja nie będzie działać optymalnie, ale może też prowadzić do wychłodzenia pomieszczeń w zimie, jeśli np. zapomnimy przymknąć nawiewniki przed opuszczeniem domu. Ponadto czysto ręczne sterowanie jest już po prostu przestarzałe – większość automatycznych nawiewników jest dodatkowo wyposażona w pokrętło sterowania ręcznego, umożliwiające zablokowanie otwarcia na danym poziomie.

W takim razie, po które z nawiewników sterowanych automatycznie sięgnąć? W pierwszej kolejności powinny to być nawiewniki ciśnieniowe i dwusystemowe. Ich wydajność pozostaje bowiem taka sama, niezależnie od wysokości i pogody za oknem. Stosując je, możemy być pewni, że wentylacja np. na wyższych piętrach bloku mieszkalnego nie będzie odbiegać znacząco od tej na parterze. A co z nawiewnikami higrosterowanymi? W klimacie panującym w Polsce mają one raczej sytuacyjne zastosowanie, np. w domu usytuowanym w pobliżu zbiornika wodnego. Sprawdzają się za to idealnie w warunkach dużych opadów atmosferycznych i małych rocznych amplitud temperatury, np. w krajach wyspiarskich jak Wielka Brytania.

Podsumowanie

Nawiewniki powietrza to niewielkie urządzenia przeznaczone do montażu w oknach lub drzwiach balkonowych zapewniające napływ powietrza wentylacyjnego do wnętrz budynków. Ilość powietrza przepływającego przez nawiewnik może być sterowana ręcznie lub automatycznie. Wygoda sterowania przemawia za zastosowaniem nawiewników automatycznych. W polskich warunkach klimatycznych najlepiej sprawdzają się nawiewniki okienne sterowane ciśnieniowo lub dwusystemowe. Właśnie takie są nowoczesne nawiewniki automatyczne firmy Brevis.