Glazura, terakota i gres – co warto o nich wiedzieć?

Płytki ceramiczne już od lat cieszą się niesłabnącą popularnością wśród Polaków. Ich zalety trudno przecenić – ułatwiają utrzymanie czystości, są trwałe, ładnie wyglądają, a przy tym nie są przesadnie drogie. Decydując się na wykorzystanie ich w swoim mieszkaniu, z pewnością natrafiamy na określenia typu glazura, gres i terakota, przez co możemy czuć się nieco skonsternowani. Czym się różnią? Jakie są zalety i zastosowania każdego typu?

Glazura – ceramiczne piękno o delikatnej budowie

Glazura to określenie odnoszące się do ceramicznych płytek, najczęściej wytwarzanych z kaolinu. Takie płytki cechują się niewielką wagą, dzięki czemu doskonale nadają się do mocowania na ścianach – dzięki niewielkiej wadze nie wymagają bardzo mocnego kleju, a ich trwałość jest zadowalająca. Sama struktura glazury jest zbliżona do cegły, która z racji na podatność na nasiąkanie nie jest materiałem zbyt wszechstronnym. Aby zniwelować wpływ wody, wilgoci i warunków środowiskowych na glazurę, niemal każda sprzedawana płytka powleczona jest szkliwem, czyli warstwą politury, która nie tylko zabezpiecza ją przed kontaktem z wodą, ale również nadaje jej końcowy wygląd – połysk, wzór, kolor i pewną miarę odporności mechanicznej.

Do zalet glazury należą z pewnością niższe ceny, niska waga oraz ogromna paleta dostępnych wykończeń. Jest również odporna na najczęściej stosowane środki myjące, dzięki czemu łatwo utrzymać ją czystą. Z racji na niewielką odporność mechaniczną, odporność na ścieranie i kruchość wykorzystuje się ją wyłącznie na ściany wewnątrz budynków. Kosztuje zazwyczaj od 25 do 150 zł za m².

Terakota – wypalana glina o pięknym wyglądzie

Choć terakota wygląda na pierwszy rzut oka podobnie do glazury, występujące pomiędzy nimi różnice są znaczące. Przede wszystkim terakotę wykonuje się z innego materiału – zamiast kaolinu używa się drobnoziarnistej oczyszczonej gliny. Dzięki temu jest znacznie twardsza, odporniejsza na ścieranie, ale i cięższa. Z tego powodu doskonale sprawdzi się na wszelkiego rodzaju podłogach. Niekiedy wykorzystuje się ją również na ścianach, gdzie z racji na większą odporność, zapewnia większą wytrzymałość, ale z uwagi na większą wagę wymaga zastosowania mocniejszych klejów i dokładniejszego przyklejenia do powierzchni ściany. Niektóre, specjalnie przygotowane rodzaje terakoty mogą być również wykorzystywane na zewnątrz, muszą być jednak wyraźnie oznaczone jako mrozoodporne, w przeciwnym razie przy ujemnej temperaturze zgromadzona w nich wilgoć może spowodować popękanie płytek. Występuje w różnych kolorach i wzorach, choć z uwagi na inną budowę niż glazura nie oferuje tak szerokiej palety dostępnych wykończeń.

Wśród zalet terakoty należy wymienić wysoką odporność na ścieranie, odporność mechaniczną i w niektórych przypadkach również mrozoodporność. Zapewniają również sporą paletę barw, wzorów i faktur, co czyni z nich uniwersalny materiał, zarówno do podłóg, jak i do ścian. Potrafi kosztować od 15 do nawet kilkuset złotych za metr kwadratowy.

Gres – ceramika do zadań specjalnych

Gres na tle zarówno glazury, jak i terakoty wyróżnia się odpornością na zaplamienia i wodę, co jest możliwe dzięki bardzo niskiej nasiąkliwości, która zazwyczaj kształtuje się w okolicach 0,5%, czyli nawet 20-razy mniejszą niż glazura. Zawdzięcza to głównie procesowi produkcji, w którym jest on sprasowywany pod bardzo dużym ciśnieniem, co wpływa zarówno na jego jednolitość, twardość i nasiąkliwość właśnie. Osiągnięta twardość nierzadko przewyższa nawet elementy kamienne, co pozwala cieszyć się nim przez długie lata, jednak jego montaż jest kłopotliwy i wymaga znacznych nakładów pracy (zwłaszcza docinanie i wiercenie, z użyciem specjalistycznego sprzętu). Z uwagi na niską nasiąkliwość jest materiałem wodoodpornym, przez co jest najchętniej wybierany do wykończenia powierzchni znajdujących się na zewnątrz. Cenowo wygląda całkiem atrakcyjnie – od 15 zł/m² do nawet 150 zł/m². Sam gres dzieli się na kilka podkategorii:

• gres techniczny – spotkamy go w większości obiektów przemysłowych, sklepów czy klatkach schodowych, w których zdecydowano się na ceramikę. Kosztuje relatywnie niewiele, jest antypoślizgowy i najwytrzymalszy, zarówno od strony mechanicznej, jak i na ścieranie. Aby długo służył, wymaga impregnacji i czasem kłopotliwego czyszczenia.
• gres porcelanowy – to najładniejszy rodzaj gresu z uwagi na występującą kolorystykę i wzornictwo. Podobnie do gresu technicznego jest bardzo wytrzymały, odporny na zmiany temperatury, ale znacznie mniej porowaty, przez co może być bardziej śliski na zewnątrz. Chętnie wybierany do podłóg wewnątrz budynków jak hole, przedpokoje czy inne często uczęszczane miejsca.
• gres polerowany – zbliżony do technicznego, jednak z uwagi na wypolerowaną powierzchnię wygląda znacznie bardziej elegancko. Szeroko wykorzystywany również w salonach, pomieszczeniach sanitarnych i kuchniach. Wymaga impregnacji raz na kilka lat.
• gres szkliwiony – jest podobny do terakoty, jednak znacznie trwalszy. Występuje również w wersjach o bardziej zaawansowanej fakturze czy wzornictwie – popularne są np. płytki gresowe imitujące drewno. Wykorzystywany w miejscach reprezentacyjnych, łączy wytrzymałość i piękny wygląd.